07-09-2019, 09:08 AM
Ayva Yetiştiriciliği
YETİŞTİRME BİLGİLERİ
Anavatanının Kuzey-Batı İran, Türkistan ve Anadolu olduğu bilinen ayva, sofralık tüke timinin yanı sıra, reçel, jel, marmelat ve meyve suyu olarak da değerlendirilebilmek tedir.Aynca pektin ve tanen açısından endüstri alanında da kullanılmaktadır. Yetiştiri cilik, hasat ve depolama kolaylığıyla birlikte son yıllarda pazarda iyi fiyat bulması üre ticilerin kapama ayva bahçeleri kurmalarını özendirmektedir. Yurdumuzda 10 ile 1000 m arasındaki yüksekliklerde hemen her bölgede yetıştirilebilen ayva, kumlu-tınlı sıcak ve geçirgen topraklarda iyi yetişir. Soğuk ve rutubetli topraklarda meyve ler odunumsu bir hal alır ve kalite düşer. Rüzgardan ve fazla yağmurdan zarar görür. Ancak geç ciçek açması nedeniyle ilkbahar donlarından zarar görmez. Ağacı 4-5 m boylu, kırmızı kahverengi gövdeli ve derine gitmeyen yüzeysel kök sistemine sahip tir. Ayva kendine verimli olup; tozlayıcı çeşide gereksinim duymaz, tozlanma böcek lerle olur,
Ayva: tohumla, kök sürgünleri ve çelikle üretilebildiği gibi; Quınce-A,B,C,D,E klon lan üzerine aşılanmak suretiyle de yetiştirilebilir. En yaygın olarak kullanılanı Quince-A klonudur.Quince-A klonu bodur bir anaç olmasının yanı sıra; ateş yanıklığına daya nıksız, nemli topraklara kısmen dayanıklı, nematod ve pamuklu bite dayanıklı, soğuk ve kirece ise hassastır. Üzerine aşılanan çeşidin meyveleri kaliteli olur. Quince-A klon anacından alman 15-20 cm uzunluğundaki odun çelikleri birinci yıl aşı parselin de köklendirildikten sonra ikinci yıl istenilen ayva çeşidi ile aşılanır. Gerek Quince-A çeliğinin ve gerekse aşıların tutma yüzdesi çok yüksektir.Bodur gelişme gösterdiği için dikim aralık ve mesafesi 4,5 x 4,5 metredir. Modifıye lider terbiye sistemine göre ve alçaktan taçlandırılarak şekil verilir. Bodurluğu sağlamak için uç alınır.
Ayvanın en önemli hastalıklarından biri olan Ateş Yanıklığı yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarının en tahripkar hastalığıdır. Kışı durgun halde bulaşık ağaçlardaki kanser yaralarında geçiren hastalık etmeni, vejetasyonun başlamasıyla birlikte faaliyete geçer; yüksek rutubet ve 18-24 °C sıcaklıkla birlikte ilk enfeksiyonlarına başlar. Uygun koşullarda hastalığın günlük ilerleme hızı 10-20 cm'yi bulur. Bahçede bulunan hastalıklı bir ağaç kısa bir süre sonra tüm bahçenin hastalanıp kurumasına neden olur. Hastalık, çiçek demetlerinin solması ve kararması ile başlar, genç sürgün ve yapraklar sararıp, yanmış bir görüntü alır. Hastalıklı dallar kışın durgun dönemde, yanık bölgenin 20 cm altından kesilip yakılmalı, makas her kesimden sonra dezenfekte edilmeli ve hastalığın görüldüğü bölgeden damızlık getirilme melidir. Kışın ağaçlar budandıktan ve gözler kabardıktan sonra olmak üzere iki kere % 2' lik bordo bulamacı ile ve çiçekten sonra % 0,4' lük hazır bakırlı bir ilaçla ilaçlanmalıdır. Eğer hastalık devam ediyorsa, bu ilaçlama 3-4. kez tekrarlanmalıdır.
Ayva ağaçlanndaki en önemli zararlı ise iç kurdudur. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde zarar % 60, hatta % 100' e kadar çıkabilmektedir. İç kurdu yılda 2-3 döl verir. Kışı ağaç kabukları altında veya topraktaki .kalıntılar altında olgun larva halinde geçirirler. Mücadelede en önemli husus, her döle ait larva çıkışı süresince ağaçları ilaçlı bulundurarak yumurtadan çıkan larvaları meyve içine girmeden öldürmektir. İlk larva çıkışını belirlemek çok önemlidir. Kesin saptama için tuzak bant yöntemi uygu lanır. İlk larva çıkışı görüldüğünde ise birinci ilaçlama yapılır. Diğer döl çıkışları da aynı yöntemle saptandıktan sonra 1-2 ilaçlama daha yapılır.
ÇEŞİTLER
BENCİKLİ
Yöresel adı "Bencikli" dir. Ağacın gelişmesi orta kuvvette ve çok verimlidir. Meyve şekli oval olup, rengi koyu sandır. Ortalama meyve ağırlığı 311,0 gramdır. Meyve et dokusu sıkı, et sertliği 6,5 kg'dır. Meyve, çok aromalı; tatlı ve orta sulu olup, boğucu luk azdır. Kuru madde/asit oranı 13,4' tür.
LİMON III
Yöresel adı "Limon" dur. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir. Meyve şekli yuvarlak olup, rengi yeşildir. Ortalama meyve ağırlığı 205,3 gramdır. Meyve et doku su gevşek, et sertliği 8,2 kg' dır. Meyve; az aromalı, mayhoş ve orta sulu olup, bo ğuculuk azdır. Kuru madde/asit oranı 10,1' dir.
EGE 2
Yöresel adı "Ekmek "tir. Ağacı kuvvetli gelişir ve çok verimlidir. Meyve şekli yuvar lak olup, rengi yeşilimsi sandır. Ortalama meyve ağırlığı 347 gramdır. Meyve et dok usu gevşek, et sertliği 5,5 kg'- dır. Meyve, aromalı, tatlı ve sulu olup; boğucu değil dir. Kuru madde/asit oranı 14,2' dir (Tescilli çeşitlerimizdendir).
EGE 22
Yöresel adı "İstanbul'dur. Ağacı kuvvetli gelişir ve orta verimlidir. Meyve şekli oval olup, rengi yeşilimsi sandır. Ortalama meyve ağırlığı 329,8 gramdır. Meyve et doku su gevşek, et sertliği 5,4 kg'- dır. Meyve; orta aromalı, tatlı ve çok sulu olup, boğu cu değildir. Kuru madde/asit oranı 29' dur (Tescilli çeşitlerimizdendir).
EGE 25
Yöresel adı "Midilli "dir. Ağacı orta kuvvetli gelişir ve çok verimlidir. Meyve şekli oval olup, rengi yeşilimsi sarıdır. Ortalama meyve ağırlığı 435 gramdır. Meyve et dokusu gevşek, et sertliği 5,1 kg'- dır. Meyve, orta aromaîı, tatlı ve çok sulu olup, boğucu değildir. Kuru madde/asit oranı 15,4' dür (Tescilli çeşitlerimizdendir).
SÖBÜ LİMON III
Yöresel adı "Söbü limon" dur. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir Meyve şekli söbü olup, rengi yeşilimsi sandır. Ortalama meyve ağırlığı 280,3 gramdır. Mey ve et dokusu gevşek, et sertliği 5,1 kg' dır. Meyve, az aromalı, mayhoş ve çok sulu olup; boğuculuk yoktur. Kuru madde/asit oranı 12,5' dır.
EKMEK II
Yöresel adı "Ekmek" tir. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve orta verimlidir Meyve şekli yu varlak olup, rengi yeşilimsi sandır. Ört. meyve ağırlığı 276,6 gram olup, et dokusu gevşek, sertliği 6,6 kg'dır. Meyve, az aromalı, az tatlı ve çok sulu olup; boğucu de ğildir. Kuru madde/asit oranı 13,6' dır.
EKMEK V
Yöresel adı "Ekmek" tır. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir. Meyve şekli yuvarlak olup, rengi sarımsı yeşildir. Ört. meyve ağırlığı 220,3 gramdır. Et dokusu gevşek, et sertliği 6,4 kg' dır. Az aromalı, orta tatlı ve çok sulu olup, boğucu değil dir. Kuru madde/asit oranı 10,2' dir.
EŞME
Yöresel adı "Eşme" dir. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir. Meyve şekli söbü olup rengi sarıdır Ört, meyve ağırlığı 304,6 gramdır. Et dokusu gevşek, et sertliği 5,7 kg' dır. Meyve, az aromalı, mayhoş tatta ve orta sulu olup; boğucuiuğu azdır. Kuru madde/asit oranı 20,7'dir.
YETİŞTİRME BİLGİLERİ
Anavatanının Kuzey-Batı İran, Türkistan ve Anadolu olduğu bilinen ayva, sofralık tüke timinin yanı sıra, reçel, jel, marmelat ve meyve suyu olarak da değerlendirilebilmek tedir.Aynca pektin ve tanen açısından endüstri alanında da kullanılmaktadır. Yetiştiri cilik, hasat ve depolama kolaylığıyla birlikte son yıllarda pazarda iyi fiyat bulması üre ticilerin kapama ayva bahçeleri kurmalarını özendirmektedir. Yurdumuzda 10 ile 1000 m arasındaki yüksekliklerde hemen her bölgede yetıştirilebilen ayva, kumlu-tınlı sıcak ve geçirgen topraklarda iyi yetişir. Soğuk ve rutubetli topraklarda meyve ler odunumsu bir hal alır ve kalite düşer. Rüzgardan ve fazla yağmurdan zarar görür. Ancak geç ciçek açması nedeniyle ilkbahar donlarından zarar görmez. Ağacı 4-5 m boylu, kırmızı kahverengi gövdeli ve derine gitmeyen yüzeysel kök sistemine sahip tir. Ayva kendine verimli olup; tozlayıcı çeşide gereksinim duymaz, tozlanma böcek lerle olur,
Ayva: tohumla, kök sürgünleri ve çelikle üretilebildiği gibi; Quınce-A,B,C,D,E klon lan üzerine aşılanmak suretiyle de yetiştirilebilir. En yaygın olarak kullanılanı Quince-A klonudur.Quince-A klonu bodur bir anaç olmasının yanı sıra; ateş yanıklığına daya nıksız, nemli topraklara kısmen dayanıklı, nematod ve pamuklu bite dayanıklı, soğuk ve kirece ise hassastır. Üzerine aşılanan çeşidin meyveleri kaliteli olur. Quince-A klon anacından alman 15-20 cm uzunluğundaki odun çelikleri birinci yıl aşı parselin de köklendirildikten sonra ikinci yıl istenilen ayva çeşidi ile aşılanır. Gerek Quince-A çeliğinin ve gerekse aşıların tutma yüzdesi çok yüksektir.Bodur gelişme gösterdiği için dikim aralık ve mesafesi 4,5 x 4,5 metredir. Modifıye lider terbiye sistemine göre ve alçaktan taçlandırılarak şekil verilir. Bodurluğu sağlamak için uç alınır.
Ayvanın en önemli hastalıklarından biri olan Ateş Yanıklığı yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarının en tahripkar hastalığıdır. Kışı durgun halde bulaşık ağaçlardaki kanser yaralarında geçiren hastalık etmeni, vejetasyonun başlamasıyla birlikte faaliyete geçer; yüksek rutubet ve 18-24 °C sıcaklıkla birlikte ilk enfeksiyonlarına başlar. Uygun koşullarda hastalığın günlük ilerleme hızı 10-20 cm'yi bulur. Bahçede bulunan hastalıklı bir ağaç kısa bir süre sonra tüm bahçenin hastalanıp kurumasına neden olur. Hastalık, çiçek demetlerinin solması ve kararması ile başlar, genç sürgün ve yapraklar sararıp, yanmış bir görüntü alır. Hastalıklı dallar kışın durgun dönemde, yanık bölgenin 20 cm altından kesilip yakılmalı, makas her kesimden sonra dezenfekte edilmeli ve hastalığın görüldüğü bölgeden damızlık getirilme melidir. Kışın ağaçlar budandıktan ve gözler kabardıktan sonra olmak üzere iki kere % 2' lik bordo bulamacı ile ve çiçekten sonra % 0,4' lük hazır bakırlı bir ilaçla ilaçlanmalıdır. Eğer hastalık devam ediyorsa, bu ilaçlama 3-4. kez tekrarlanmalıdır.
Ayva ağaçlanndaki en önemli zararlı ise iç kurdudur. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde zarar % 60, hatta % 100' e kadar çıkabilmektedir. İç kurdu yılda 2-3 döl verir. Kışı ağaç kabukları altında veya topraktaki .kalıntılar altında olgun larva halinde geçirirler. Mücadelede en önemli husus, her döle ait larva çıkışı süresince ağaçları ilaçlı bulundurarak yumurtadan çıkan larvaları meyve içine girmeden öldürmektir. İlk larva çıkışını belirlemek çok önemlidir. Kesin saptama için tuzak bant yöntemi uygu lanır. İlk larva çıkışı görüldüğünde ise birinci ilaçlama yapılır. Diğer döl çıkışları da aynı yöntemle saptandıktan sonra 1-2 ilaçlama daha yapılır.
ÇEŞİTLER
BENCİKLİ
Yöresel adı "Bencikli" dir. Ağacın gelişmesi orta kuvvette ve çok verimlidir. Meyve şekli oval olup, rengi koyu sandır. Ortalama meyve ağırlığı 311,0 gramdır. Meyve et dokusu sıkı, et sertliği 6,5 kg'dır. Meyve, çok aromalı; tatlı ve orta sulu olup, boğucu luk azdır. Kuru madde/asit oranı 13,4' tür.
LİMON III
Yöresel adı "Limon" dur. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir. Meyve şekli yuvarlak olup, rengi yeşildir. Ortalama meyve ağırlığı 205,3 gramdır. Meyve et doku su gevşek, et sertliği 8,2 kg' dır. Meyve; az aromalı, mayhoş ve orta sulu olup, bo ğuculuk azdır. Kuru madde/asit oranı 10,1' dir.
EGE 2
Yöresel adı "Ekmek "tir. Ağacı kuvvetli gelişir ve çok verimlidir. Meyve şekli yuvar lak olup, rengi yeşilimsi sandır. Ortalama meyve ağırlığı 347 gramdır. Meyve et dok usu gevşek, et sertliği 5,5 kg'- dır. Meyve, aromalı, tatlı ve sulu olup; boğucu değil dir. Kuru madde/asit oranı 14,2' dir (Tescilli çeşitlerimizdendir).
EGE 22
Yöresel adı "İstanbul'dur. Ağacı kuvvetli gelişir ve orta verimlidir. Meyve şekli oval olup, rengi yeşilimsi sandır. Ortalama meyve ağırlığı 329,8 gramdır. Meyve et doku su gevşek, et sertliği 5,4 kg'- dır. Meyve; orta aromalı, tatlı ve çok sulu olup, boğu cu değildir. Kuru madde/asit oranı 29' dur (Tescilli çeşitlerimizdendir).
EGE 25
Yöresel adı "Midilli "dir. Ağacı orta kuvvetli gelişir ve çok verimlidir. Meyve şekli oval olup, rengi yeşilimsi sarıdır. Ortalama meyve ağırlığı 435 gramdır. Meyve et dokusu gevşek, et sertliği 5,1 kg'- dır. Meyve, orta aromaîı, tatlı ve çok sulu olup, boğucu değildir. Kuru madde/asit oranı 15,4' dür (Tescilli çeşitlerimizdendir).
SÖBÜ LİMON III
Yöresel adı "Söbü limon" dur. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir Meyve şekli söbü olup, rengi yeşilimsi sandır. Ortalama meyve ağırlığı 280,3 gramdır. Mey ve et dokusu gevşek, et sertliği 5,1 kg' dır. Meyve, az aromalı, mayhoş ve çok sulu olup; boğuculuk yoktur. Kuru madde/asit oranı 12,5' dır.
EKMEK II
Yöresel adı "Ekmek" tir. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve orta verimlidir Meyve şekli yu varlak olup, rengi yeşilimsi sandır. Ört. meyve ağırlığı 276,6 gram olup, et dokusu gevşek, sertliği 6,6 kg'dır. Meyve, az aromalı, az tatlı ve çok sulu olup; boğucu de ğildir. Kuru madde/asit oranı 13,6' dır.
EKMEK V
Yöresel adı "Ekmek" tır. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir. Meyve şekli yuvarlak olup, rengi sarımsı yeşildir. Ört. meyve ağırlığı 220,3 gramdır. Et dokusu gevşek, et sertliği 6,4 kg' dır. Az aromalı, orta tatlı ve çok sulu olup, boğucu değil dir. Kuru madde/asit oranı 10,2' dir.
EŞME
Yöresel adı "Eşme" dir. Ağacın gelişmesi kuvvetli ve çok verimlidir. Meyve şekli söbü olup rengi sarıdır Ört, meyve ağırlığı 304,6 gramdır. Et dokusu gevşek, et sertliği 5,7 kg' dır. Meyve, az aromalı, mayhoş tatta ve orta sulu olup; boğucuiuğu azdır. Kuru madde/asit oranı 20,7'dir.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
